«Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα»
Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά αλκοολούχων ποτών και η δυνητική επίδραση από την αναπροσαρμογή του φορολογικού πλαισίου
Τις επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά αλκοολούχων ποτών και τη δυνητική επίδραση από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών που ισχύουν στα αλκοολούχα ποτά, εξετάζει η νέα μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο «Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα».
Η συνολική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ο κλάδος συνεισφέρει €2,3 δισ. στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας για το 2019, ενώ υποστηρίζει 66 χιλ. θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Οι υψηλοί φόροι στα αλκοολούχα ποτά τα χρόνια της κρίσης συνέβαλαν στην υποκατάσταση της νόμιμης αγοράς με παράνομα ποτά. Η μείωση της δαπάνης κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών μέχρι το 2019, οδήγησε σε μείωση του ΑΕΠ κατά €1,2 δισ. και μείωση της απασχόλησης κατά 34 χιλ. άτομα σε σχέση με το 2009.
Λόγω της πανδημίας COVID-19, ο κλάδος αλκοολούχων ποτών, που εντάσσεται στο ευρύτερο οικοσύστημα της επιτόπιας αγοράς, δηλαδή εστίαση και τουρισμό, υπέστη ισχυρό πλήγμα εξαιτίας της συνολικής καθίζησης της οικονομικής δραστηριότητας που επέφερε το πρώτο lockdown, με μείωση του ΑΕΠ, της συρρίκνωσης της δραστηριότητας στην εστίαση και της ραγδαίας μείωσης των τουριστικών ροών. Οι εκτιμώμενες απώλειες για το 2020 είναι μείωση των πωλήσεων κατά περίπου 40%, ενώ οι απώλειες εσόδων (ΕΦΚ, ΦΠΑ, φόροι εισοδήματος) αναμένεται να φτάσουν τα €380 εκ.
Καθώς η πανδημία έχει ανατρέψει τα δεδομένα, με σημαντική αβεβαιότητα να υπάρχει για τα επόμενα έτη, αναμένεται επίσης συρρίκνωση των μεγεθών της νόμιμης κατανάλωσης, με μη μετρήσιμες προεκτάσεις στο παράνομο εμπόριο, που εκτιμάται περίπου στο 11% της συνολικής αγοράς (410 χιλ. 9λιτρα κιβώτια ή 5,1 εκ. φιάλες).
Οι συνολικές απώλειες φορολογικών εσόδων εκτιμώνται στα €58,6 εκ. (€31,1 εκ. από μη καταβολή ΕΦΚ, χωρίς το προϊόν των διημέρων αποσταγματοποιών & €27,5 εκ. από μη καταβολή ΦΠΑ). Αναφορικά με το προϊόν απόσταξης των διήμερων αποσταγματοποιών (το ευρέως γνωστό ως «χύμα τσίπουρο», οι απώλειες από ΕΦΚ προσεγγίζουν τα €45,8 εκ. ετησίως ή και τα €91,7 εκ. αν ληφθεί υπόψη σχετικό πόρισμα του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο περιορισμός του λαθρεμπορίου αλκοολούχων ποτών π.χ. μέσω μείωσης του ΕΦΚ, αλλά και με συντονισμένους ελέγχους, εκτιμάται ότι θα αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στα φορολογικά έσοδα, τη δημόσια υγεία, τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και την απασχόληση, ενδυναμώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των υγιών επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, η μείωση του λαθρεμπορίου κατά 20% εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε επιπλέον έσοδα €28,6εκ. από ΕΦΚ (€17,4 εκ.) και ΦΠΑ (€13,2 εκ.) ετησίως, ενώ μεγαλύτερη μείωσή του κατά 50% και μεταφορά αυτών των ποσοτήτων κατανάλωσης στη νόμιμη αγορά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόσθετα έσοδα €71,3 εκ. από ΕΦΚ και ΦΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει τον 3ο υψηλότερο συντελεστή ΕΦΚ (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) στην Ευρώπη, και τον 1ο υψηλότερο εντός ΕΕ-27, ενώ ταυτόχρονα είναι κατά €1.500 υψηλότερος από το μέσο όρο γειτονικών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών.
Μέτρα Πολιτικής
- Μείωση του ΕΦΚ Αλκοολούχων και σύγκλιση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο
Η άμεση μείωση ΕΦΚ αλκοολούχων στα €1.800 (μέσος όρος Ε.Ε.), υπολογίζεται ότι θα είχε θετική άμεση επίδραση στην αγορά αλκοολούχων ποτών. Στόχος της μείωσης του ΕΦΚ θα ήταν η μείωση του παράνομου εμπορίου και η αντικατάσταση της μη καταγεγραμμένης με νόμιμη κατανάλωση, η οποία συνεισφέρει σε ελεγχόμενη και ασφαλή κατανάλωση, ενώ παράλληλα τονώνει τα φορολογικά έσοδα και ενδυναμώνει το νόμιμο τμήμα της αγοράς, δημιουργώντας ένα πιο εύρωστο επιχειρηματικό περιβάλλον, με συγκράτηση ή ενίσχυση της απασχόλησης. Εκτιμάται ότι προκύπτουν τα ακόλουθα αποτελέσματα ετησίως:
- Ενίσχυση του ΑΕΠ από €28 εκ. έως €128 εκ.
- Αύξηση της απασχόλησης σε όλη την αλυσίδα αξίας έως και 3.600 θέσεις
- Αύξηση εσόδων από ΦΠΑ από €25,2 εκ. έως €29,3 εκ.
- Ενίσχυση των εσόδων από τη μείωση των κινήτρων λαθρεμπορίου, όπου με πολύ συντηρητικές παρεμβάσεις μπορούν να αποδώσουν €28,6 εκ. ετησίως.
Εναλλακτικά, με τη σταδιακή σύγκλιση του ΕΦΚ στο μ.ό. της ΕΕ για την τριετία 2021-2023, εκτιμάται:
- Ενίσχυση ΑΕΠ κατά €400 εκ. κυρίως στην εστίαση (HORECA), με επίδραση στο ΑΕΠ κατά €276 εκατ. στην 3ετία.
- Τα έσοδα του Κράτους θα είναι συνολικά αυξημένα κατά €65,9 εκατ.
- Αύξηση των εσόδων από φόρο εισοδήματος φυσικών (+€31,5 εκατ.) και νομικών (+ €11,4 εκατ.) προσώπων.
- Αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ κατά €87,6 εκατ.
- Ενίσχυση απασχόλησης με περισσότερες από 8.000 θέσεις εργασίας, κυρίως στον τομέα HORECA.
- Μείωση ΦΠΑ αλκοολούχων ποτών στο 13% στον κλάδο καφεστίασης-τουρισμού από το 24% στο 13% για την περίοδο Νοέμβριος 2020-Απρίλιος 2021 με στόχο τον μετριασμό των απωλειών λόγω της πανδημίας. Εκτιμάται ενίσχυση του ΑΕΠ κατά €67 εκ. και της απασχόλησης κατά 1.900 θέσεις εργασίας.
- Βελτίωση ψηφιακών λειτουργιών των υπηρεσιών ελέγχου & εποπτείας των αλκοολούχων ποτών μέσω της καθολικής ένταξης παραγωγών, διακινητών, εισαγωγέων αλκοολούχων ποτών στο πιλοτικό σύστημα LOTify, που αποτελεί ελληνική η καινοτομία σε όλη την ΕΕ ως προς την ψηφιακή ιχνηλασιμότητα των αλκοολούχων ποτών. Επίσης, προτείνεται η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου διήμερων αποσταγματοποιών και αμβυκούχων με δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων παραγωγής, στοκ, σημείων πωλήσεων.
- Υποστήριξη στην Παραγωγή α) Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΓΕ) και β) προϊόντων αυξημένης προστιθέμενης αξίας και εξαγωγικού προσανατολισμού μέσω θέσπισης προγράμματος προβολής προϊόντων ΓΕ και χρηματοδότησης Στρατηγικής Εισόδου σε Αγορές εντός και Εκτός ΕΕ, με σκοπό την τόνωση των εξαγωγών.
- Δημιουργία One Stop Shop με σκοπό τη διευκόλυνση νέων επενδύσεων
- Ρύθμιση παραγωγής και διακίνησης στα χύμα διακινούμενα αποστάγματα μέσω της θέσπισης α) κινήτρων και χρηματοδότησης μέσω προγραμμάτων ενίσχυσης σε παραδοσιακούς αμβυκούχους, ώστε να ενταχθούν στα τυποποιημένα προϊόντα αλκοολούχων και β) ηλεκτρονικής παρακολούθησης των παραγομένων χύμα αποσταγμάτων σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης.
Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο της μελέτης εδώ
